Czym jest Psychofizjologia?

Psychofizjologia to dyscyplina badająca związki między zjawiskami psychicznymi a procesami fizjologicznymi. Podstawą jest tutaj założenie, że określonym zjawiskom psychicznym odpowiadają konkretne, dające się rejestrować zmiany w organizmie. Badania skupiają się na wzajemnych zależnościach między emocjami, sposobami zachowania czy zmianami świadomości a funkcjonowaniem mózgu, układów: krążenia, hormonalnego, oddychania i motoryki.

Do sygnałów psychofizjologicznych (tzw. biosygnałów) zaliczamy:

• ECG – elektrokardiografię
• EDA (GSR) – odpowiedź elektrodermalną
• EEG – elektroencefalografię
• ECoG – elektrokortykografię
• EGG – elektrogastrografię
• EMG – elektromiografię
• EOG – elektrookulografię
• PPG – fotopletyzmografię
• RSP – respirometrię
• Dynamometrię
• Goniometrię

Pomiaru biosygnałów dokonuje się za pomocą wzmacniaczy i stymulatorów specjalnie skonstruowanych dla poszczególnych układów. Pozyskane dzięki nim dane znajdują zastosowanie w analizach i badaniach fizjologicznych, farmakologicznych, biologicznych, psychologicznych, psychiatrycznych oraz kognitywistycznych, a także w rehabilitacji i fizjoterapii.

Przez długi czas badania psychofizjologii koncentrowały się na jednej modalności, przeciwstawianej konkretnemu zjawisku. Wraz z postępem technologii, a także z większą dostępnością rozwiązań psychofizjologicznych, nauka obrała nowe kierunki. Łatwiej dostępne sprzęty stały się tańsze i laboratoria zaczęły specjalizować się w badaniach więcej niż jednego sygnału.

Coraz nowocześniejsze rozwiązania umożliwiają dodatkowo większą integrację sprzętów (np. pomiarów biosygnałów w środowisku rezonansu magnetycznego), a obecnie coraz większą popularność zyskują rozwiązania bezprzewodowe. Brak konieczności łączenia badanego bezpośrednio z komputerem pozwala na zbieranie sygnałów w bardziej naturalnym środowisku i przy założeniu pełnej swobody i wyższego komfortu osoby badanej.

Biosygnały mogą dopełniać się wzajemnie, rysując przed badaczem znacznie pełniejszy obraz odczuć badanego w warunkach eksperymentalnych, a paradygmaty wykorzystujące więcej niż jeden sygnał przekładają się na bardziej kompleksowe badania i artykuły.

Z rozwiązań psychofizjologii nie korzystają już wyłącznie psychologowie, ale ich pomiary okazują się użyteczne również dla psychiatrów, psychoterapeutów, fizjoterapeutów, sportowców, lekarzy, farmakologów czy marketingowców. Coraz więcej badań dotyczy też stresu, reakcji organizmu na medykamenty oraz aktywności fizycznej. By w pełni prześledzić nurty w badaniach psychofizjologii polecamy artykuły zamieszczane w uznanym piśmie Psychophysiology.